โดยเบื้องต้นแล้ว ปริ้นเตอร์ทำงานด้วยการพิมพ์จุดเล็กๆ ออกมาให้เรียงอยู่ใกล้ๆ กัน จากภาพลูกบอลหลายสี แต่ถ้ามองเข้าไปใกล้ๆ ให้ลึกๆ ลูกบอลจะมีสีเดียวกัน แต่ตาของเราจะถูกหลอกด้วยสีที่อยู่ข้างๆ กัน ทำให้เรามองเห็นลูกบอลเป็นคนละสี ก็เช่นเดียวกับการทำงานของปริ้นเตอร์ ซึ่งในการพิมพ์สีนั้นจะเป็นการพิมพ์จุดสีต่างๆ ให้อยู่ใกล้ๆ กันจนทำให้เรามองเห็นเป็นสีต่างๆ นั่นเอง

สีของงานพิมพ์

สีของงานพิมพ์ในปริ้นเตอร์จะเป็นแบบ Cyan(C) – Magenta(M) – Yellow(Y) -blacK(K) ส่วนสีอีกระบบหนึ่งจะเป็นกลุ่มที่ประกอบไปด้วยสี Red(R) – Green(G) – Blue(B) ที่ใช้ในงานเกี่ยวกับแสงเช่นหน้าจอคอมพิวเตอร์ หน้าจอทีวี เป็นต้น โดยสีมาตรฐานของเครื่องปริ้นเตอร์จะมีอยู่ 4 สีคือสี Cyan คือสีน้ำเงินแกมเขียว, สี Magenta คือสีม่วงแดง, สี Yellow คือสีเหลือง และสี blacK คือสีดำนั่นเอง ดังนั้นสีที่เราพูดถึงกันนั้น อาจจะไม่ได้เป็นสีเดียวกันอย่างที่เราคิด ทั้งโทนสีน้ำเงินหรือสีม่วงแดงก็ตาม

หลักการผสมสี

หลักการผสมสี เป็นการผสมแม่สีในแต่ละขั้นต่างๆ ทั้งสีปฐมภูมิ(Primary Colors), สีทุติยภูมิ(Secondary Colors)หรือสีตติยภูมิ(Teritiary Colors) เข้าด้วยกันเพื่อให้เกิดสีใหม่ขึ้นมา โดยสีที่ผสมขึ้นมาใหม่นั้นก็จะเป็นสีในขั้นถัดไปนั่นเอง เช่น ในแม่สีปฐมภูมิ สีแดงผสมกับสีน้ำเงินในอัตราส่วนเท่าๆ กัน เราจะได้สีม่วง ซึ่งก็จะเป็นสีขั้นทุติยภูมิ แต่ในเครื่องปริ้นเตอร์ หากต้องการพิมพ์สีม่วง จะไม่ใช่การนำหมึกสีแดงมาผสมกับหมึกสีน้ำเงินแล้วพิมพ์ออกมาเป็นสีม่วง แต่จะเป็นการใช้สีแดงและสีน้ำเงินมาพิมพ์อยู่ใกล้ๆ กัน แล้วสีที่ตาของเราเห็นก็จะเป็นสีม่วงตามที่ต้องการ

การทำสีเข้มและสีอ่อน

รวมถึงการที่จะทำสีเข้มและสีอ่อน ซึ่งจะใช้วิธีการพิมพ์ให้แต่ละจุดมีระยะห่างมากหรือน้อย เป็นการเพิ่มหรือลดความหนาแน่นระหว่างจุดเพื่อสร้างสีที่เข้มหรือสีอ่อนตามต้องการ เช่นต้องการพิมพ์สีแดงอ่อน ก็ใช้การพิมพ์จุดสีให้มีระยะห่างกันมากขึ้น ตาเราก็จะมองเห็นว่าเป็นสีแดงอ่อน เพราะจุดสีแต่ละจุดก็จะถูกสลับด้วยสีขาวของผ้าหรือของกระดาษ แต่หากต้องการสีแดงเข้ม จุดสีแดงก็จะมีระยะห่างที่น้อยลงจนแทบจะซ้อนกัน ตาเราก็จะเห็นเป็นสีแดงที่เข้มขึ้น

ขอบเขตของสี (Colors Gamut)

การพิมพ์สีของปริ้นเตอร์จะมีข้อจำกัดอยู่ เพราะไม่ใช่การนำหมึกสีมาผสมกันจริงๆ แต่เป็นการวางจุดสีใกล้ๆ กันตามที่กล่าวมาแล้วด้านบน เช่นการทำสีม่วง ก็จะเป็นการนำเอาสีแดงมาพิมพ์ใกล้กับสีไซแอน ให้ตาของเรามองเห็นพื้นที่ตรงนั้นเป็นสีม่วง ดังนั้นหากต้องการสีม่วงให้เหมือนผ้าย้อม การพิมพ์ด้วยปริ้นเตอร์ระบบซับลิเมชั่นก็อาจจะทำไม่ได้ เพราะไปไม่ถึงสีม่วงในระดับนั้น ในส่วนนี้หากเครื่องปริ้นเตอร์ที่มีสีพิเศษเพิ่มขึ้นมานอกเหนือจาก 4 สีมาตรฐาน เช่นสี Light Cyan(LC), Light Magenta(LM) หรือในบางรุ่นที่จะเป็นระบบ 6 สี โดยจะเพิ่มสี Orange(O) และสี Violet(V) ก็จะสามารถพิมพ์สีที่ฉูดฉาดได้ดีขึ้น เพราะในตัวเครื่องปริ้นเตอร์จะมีหมึกสีส้มและสีม่วงโดยตรง เพราะฉะนั้นหากเครื่องปริ้นเตอร์เป็นระบบที่มีสีมากขึ้นก็จะทำเฉดสีหรือขอบเขตของ Gamut สีได้ดีขึ้นตามไปด้วยเช่นกัน

ปริ้นเตอร์เครื่องไหน สีตรงกว่ากัน?

โดยปกติถ้าพูดถึงเรื่องของสีตรง หรือพิมพ์ออกมาแล้วให้สีที่ตรงก็ตาม ก็ต้องนำไปเทียบกับชาร์ตสีหรือแพนโทนสี จากตัวอย่างทั้ง 2 ภาพนี้ใช้วิธีพิมพ์ด้วย Spot Colors โดยวิธีเลือกสีจากแพนโทน BK100, C100, M100, Y100 ในโปรแกรมแล้วจึงสั่งพิมพ์ แล้วจึงมาเทียบกับแพนโทนกระดาษชาร์ตสีว่าตรงกันหรือไม่

Spectrophotometer เครื่องวัดค่าสี ใหม่ล่าสุดจากเอปสัน

แต่วันนี้เราจะใช้เครื่องมือวัดและตรวจสอบค่าสีที่เรียกว่า Spectrophotometer ของเอปสัน โดยที่ในเครื่องจะมีแพนโทนบุ๊ค 7 เล่มฝังอยู่ในตัวเครื่อง ดังนั้นจึงไม่ต้องใช้แพนโทนบุ๊คมาเทียบกับชิ้นผ้าของเราอีกต่อไป สามารถใช้เครื่อง Spectrophotometer ตัวนี้ในการเปรียบเทียบว่าสีที่พิมพ์ออกมาจากเครื่องปริ้นเตอร์ตรงกับแพนโทนบุ๊คที่เลือกจริงหรือไม่ได้ทันที โดยจะแสดงผลเป็นค่าความแตกต่างหรือความผิดเพี้ยนจากต้นฉบับ

ค่าเดลต้าอี คือค่าเปรียบเทียบตัวผลลัพธ์ของชิ้นงานว่าแตกต่างจากต้นฉบับมากน้อยเท่าไหร่ โดยมีค่ามาตรฐานที่ยอมรับกันโดยทั่วไปอยู่ที่ประมาณ 3-4 แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับลักษณะของงานแต่ละประเภทประกอบกันด้วย

สนใจเครื่องวัดค่าสี Spectrophotometer เอปสัน คลิก

จากภาพตัวอย่าง หากดูด้วยสายตาแล้ว ผ้าชิ้นที่ 2 จะดูสีสดกว่า เข้มกว่า แต่เมื่อตรวจวัดค่าสีจากเครื่อง Spectrophotometer แล้ว ผ้าชิ้นที่ 1 จะได้ค่าเฉลี่ยของสีที่ใกล้เคียงกับสีต้นฉบับมากกว่าผ้าชิ้นที่ 2 ดังนั้นสีสด สีเข้มอาจจะไม่ใช่สีที่ตรงความจริง ลองดูตัวอย่างที่สี Blue 072 CP ของผ้าทั้ง 2 ชิ้น โดยชิ้นที่ 1 จะให้สีที่เป็น Blue ตามต้นฉบับ แต่สำหรับผ้าชิ้นที่ 2 จะหลุดออกไปทางสีม่วง

เมื่ออยากรู้ว่า ปริ้นเตอร์เครื่องไหน พิมพ์สีตรง สีสดกว่ากัน นอกจากจะใช้การตรวจสอบด้วยชาร์ตสีหรือแพนโทนแบบเดิม เรายังสามารถใช้เครื่องมืออำนวยความสะดวกที่ให้ผลลัพธ์ที่แม่นยำและได้มาตรฐานสากลอย่าง เครื่องตรวจวัดค่าสี Spectrophotometer เพื่อให้งานทุกชิ้นได้ค่าสีที่ถูกต้องแม่นยำและให้สีที่ตรงกับต้นฉบับได้มากที่สุดนั่นเอง